صرفه جویی لازمه بهره مندی

سرمای زودهنگام هوا و ناترازی مصرف سوخت در روزهای اخیر، مدیریت منابع انرژی کشور را با چالشی بزرگ روبرو کرده است.

ایران اگرچه با دارایی معادل 1200 میلیارد بشکه ذخایرهیدروکربوری، جزو بزرگترین مالکان سوخت های فسیلی در جهان به شمار می رود ولی فشارهای تحریمی در سالهای اخیر، فرآیند تولید گاز طبیعی و انواع سوخت های مایع را با مشکل روبرو کرده است.

از سوی دیگر ناهمواری 3 تا 5 هزارمتری فلات ایران(میان پهنه های تولید تا عرصه های مصرف) و برداشت نامتعادل در مسیر 40 هزار کیلومتری خطوط انتقال سوخت (به ویژه در فصول سرد) باعث شده تا همواره مصرف کنندگان انتهای شبکه در استان های شمالی با اُفت فشار و بعضاً قطع گاز روبرو شوند.

این مشکل امسال برای نخستین بار با کسری 2 میلیارد لیتری ذخیره سازی سوخت مایع در مخازن نیروگاه ها به شکلی مضاعف تشدید و به حوزه تولید برق نیز سرایت کرده است. یعنی نیروگاه های حرارتی کشور اکنون 45 درصد ذخیره سوخت کمتری نسبت به پارسال دارند و برای ادامه تولید ناچارند برخلاف سالهای قبل از شبکه سراسری گاز مصرف کنند که یقیناً به اُفت مضاعف فشار در طول شبکه منجر خواهد شد.

برای مشاهده ادامه این نوشتار کلیک کنید

چالش های وزارت نیرو برای رفع ناترازی آب و برق

وزارت نیرو در دوره جدید مدیریتی برای رفع مشکل ناترازی آب و برق در کشور با چالش های جدی روبروست که موفقیت در این عرصه را با تردید روبرو می کند.

به گزارش خبرنگار ما بخش زیادی از ناترازی مصرف آب و برق در کشور ظرف سالهای اخیر مرهون تضاد منافع در میان دستگاه های اجرایی است که به وزارت نیرو اجازه تنظیم دقیق شاخص های تاثیرگذار بر مصرف آب و برق را نمی دهد.

به عنوان نمونه، کاهش هدررفت آب در شرایط جدید اقلیمی ایران، نیازمند اصلاح الگوی مصرف این ماده در بخش کشاورزی است که بیش از 70 درصد از آب کشور را برای تولید انواع محصولات باغی و زراعی به شکل کاملاً غیربهره ور مصرف می کند. با این وجود بخش کشاورزی همواره به دلایل فنی، اقتصادی یا سیاسی در برابر اصلاح فوری الگوی کشت و کاهش مصرف آب مقاومت می کند و سرعت عملیات اصلاحی در این بخش بسیار کُند و کم اثر است.

چیرگی اهمیت تأمین غذا بر سایر موضوعات مدیریتی و دفاع افکار عمومی از ضرورت حفظ اشتغال فعالان بخش کشاورزی طی سالهای گذشته باعث شده تا وزارت نیرو نتواند، بخش جهادکشاورزی را به کاهش تولید محصولات آب بر در مناطق خشک و کم آب متقاعد سازد. درحالی که تداوم شیوه کشت این قبیل محصولات در استان های خشک بزودی باعث اتمام ذخیره آب سفره های زیرزمینی و بیکاری فعالان بخش کشاورزی خواهد شد.

برای مشاهده ادامه این نوشتار کلیک کنید

زیست شبانه و ناترازی برق

یکی از چالش های بزرگ اقتصادی و اجتماعی فراروی دولت چهاردهم، مساله ناترازی تولید و مصرف برق در ماههای گرم سال است.

این روزها همزمان با تشدید گرما در تمامی استان ها اوج مصرف لحظه ای برق کشور از 76 هزار و 760 مگاوات فراتر رفته و تقریباً به نقطه سر به سر با ظرفیت تولید و شبکه انتقال انرژی الکتریکی رسیده که وضعیتی کاملاً ناپایدار و خطرناک برای تمامی امور کشور محسوب می شود.

به همین دلیل سیاست گذاران فعلی حوزه برق ناچار شده اند، برنامه ریاضتی را به بخش صنعت کشور تحمیل کنند تا بار الکتریکی صرفه جویی شده بنگاه های اقتصادی در شبکه خانگی مصرف شود.

این سیاست اگرچه تاکنون به عنوان حمایت دولت از توسعه رفاه عمومی معرفی شده، ولی در واقع اجحاف بزرگی در حق صنعتگران است که تأثیر منفی فراوانی بر تولید ملی و اشتغال بنگاه های اقتصادی دارد و حتی در میان مدت می تواند رفاه ملی را به مخاطره اندازد. به همین دلیل بهبود ناترازی مصرف برق باید جزو اولویت های اجرایی دولت چهاردهم باشد.

فعالان صنعتی در شرایط جدید به دلیل قطع برق ناچارند بخش مهمی از فعالیت روزانه خود را دست از کار بکشند و یا برنامه منظم خطوط تولید خود را به روزهای دیگر مُحوّل کنند که یقیناً در تنظیم چارچوب زنجیره تولیدی آنها تأثیر منفی دارد. ظرفیت تولید نیروگاهی کشور نیز برای پاسخگویی به تقاضای مصرف برق در روزهای گرم تابستان به حد اشباع رسیده و هرگونه فشار به واحدهای موّلد و یا شبکه انتقال قدرت، می تواند بخشی از کشور را در خاموشی قرار دهد.

البته دولت آینده قطعاً واقف است که سیاست توسعه نیروگاه ها و افزایش ظرفیت تولید برای عبور از روزهای گرم سال، برق توجیه اقتصادی ندارد و باید برای رفع ناترازی ها، الگوی رفتاری مشترکین را به سمت کاهش مصرف برق سوق داد.

برای مشاهده ادامه این نوشتار کلیک کنید

چاره خروج از بن بست ناترازی برق

ناترازی 10هزار مگاواتی ظرفیت تولید تا میزان مصرف برق کشور که امسال دولت را برای جلوگیری از خاموشی های گسترده، ناچار به مدیریت مصرف در بخش های صنعتی و اداری کرد در سالهای آینده تشدید خواهد شد.

این مشکل که به دلیل کاهش سرمایه گذاری در توسعه ظرفیت نیروگاهی و همچنین رشد قابل توجه مصارف برقی ظرف 2 دهه اخیر ایجاد شده، جز با تشویق سرمایه گذاران به افزایش تولید برق برطرف نخواهد شد. هرچند که ترغیب مردم به صرفه جویی یا تحمیل الگوهای مدیریت مصرف به واحدهای صنعتی و اداری به صورت کوتاه مدت مانع از بروز خاموشی در کشور شده است، اما دل سپردن به این دست راهکارهای موقتی، هرگز پاسخگوی بحران ناترازی برق در سالهای آینده نخواهد بود.

برای مشاهده ادامه این نوشتار کلیک کنید