تجارت پارسی در اردو بازار ( گزارش سفر به پاکستان ) قسمت دوازدهم
4- شاخصهاي پايه توليدي و خدماتي
توجه به شاخصهاي پايه در بخشهاي توليدي و خدماتي بيانگرعمق معضلات اقتصادي پاکستان در منطقه خاورميانه است.
مشکلاتي که عموما ناشي ازعواملي نظير نظام فئودالي، تخصيص نامتوازن منابع مالي کشور به امورنظامي و بدهيهاي سنگين خارجي است.
اقتصاد پاکستان مبتني بر توليد محصولات کشاورزي و صنايع کوچک بومي است. اين کشوراز لحاظ منابع زيرزميني (به جز ذخاير زغال سنگ) چندان غني نيست و همين مسأله وابستگي اقتصاد آن را به واردات مواد اوليه زياد کرده است. ميزان توليد ناخالص داخلي پاکستان در حدود 490 ميليارد دلار و نرخ رشد آن در حدود 4/3 درصد است.
درآمد 2500 دلاري سرانه ملي پاکستان موجب شده که حداقل 40 از ساکنين اين سرزمين زير خط فقر زندگي کنند.
2/21درصد از توليد ناخالص داخلي پاکستان مربوط به بخش کشاورزي، 4/53 درصد مربوط به بخش خدمات و 4/25 مربوط به بخش صنعت است. نرخ تورم پاکستان در سال 2011 به 3/3 درصد رسيد.
از سوي ديگر پاکستان بالغ بر 7/55 ميليون نفر نيروي کار دارد، ولي تعداد زيادي از نيروي در سن اشتغال پاکستان به ساير کشورهاي خاورميانه مهاجرت کردهاند. نرخ بيکاري در پاکستان در سال 2011 حدود 15 بود.
43درصد از نيروي کار پاکستان در بخش کشاورزي، 3/20درصد در بخش صنعت و 6/36درصد در بخش خدمات شاغلند.
در واقع عمده نيروي کار اين کشور در کم درآمدترين بخش اقتصادي فعاليت دارند.
منابع زيرميني پاکستان شامل مقاديري گاز طبيعي، نفت خام، زغال سنگ، سنگ آهن، مس، نمک و سنگ آهک ميشود.
همچنين صنايع نساجي، فرآوردههاي غذايي، مصالح ساختماني، پوشاک، کاغذ و شيلات مهمترين شاخههاي صنعتي پاکستان به شمار ميروند.
از طرف ديگر پنبه، کنف، گندم، برنج، نيشکر، ميوه و تره بار، ادويه و حنا مهمترين توليدات بخش کشاورزي پاکستان را تشکيل ميدهند.
پاکستان در سال 2011 نزديک به 22 ميليارد دلار کالا به خارج صادر کرد که بيشتر شامل کنف، پنبه، برنج و ساير محصولات کشاورزي بود.
در اين سال آمريکا، افغانستان، امارات متحده عربي، چين، انگلستان، آلمان به ترتيب در رديف مهمترين شرکاي صادراتي پاکستان قرار گرفتند. از سوي ديگر پاکستان در همين سال بالغ بر 8/32 ميليارد دلار کالا از خارج خريد که بيشتر شامل ماشين آلات صنعتي، نفت خام، فرآوردههاي نفتي، مواد شيميايي وسايل حمل و نقل، و برخي مواد معدني بود.
چين، عربستان، امارات متحده عربي، کويت، آمريکا و مالزي عمدهترين شرکاي وارداتي پاکستان هستند. واحد پول پاکستان روپيه نام دارد که تقريباً برابر با 27 تومان است.
دستيابي به اهداف بلند مدت اقتصادي در پاکستان به دليل نبود ساختار رقابتي، سياستزدگي اقتصاد، ضعف در قانونگذاري،توسعه نيافتگي بازارها، ناکارآمدي مديريت بخش عمومي، نبود امنيت، فقر، ضعف در سرمايهگذاري انساني و فيزيکي و همچنين شرايط نابسامان سياسي و امنيتي و بلاياي طبيعي با ترديد مواجه است.
نوشته : کامران نرجه
این پاورقی در صفحه ۱۷ روزنامه اطلاعات پنجشنبه ۲۰ مهر ۱۳۹۱ درج شده است.
خبرنگار اقتصادی روزنامه اطلاعات، فارغ التحصیل علوم ارتباطات اجتماعی، مدرس دوره های کوتاه مدت روابط عمومی، مولف مجموعه کتب بازارشناسی کشورهای اسلامی، کارشناس خبری در حوزه بازرگانی و ، مسکن و حمل و نقل، سردبير سابق ماهنامه چهارراه